عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی:
تفسیر قرآن به دانش تبدیل شود
حجت‌الاسلام بهجت‌پور گفت: باید بپذیریم جامعه قرآنی در شرایط امروزی و عصر سایبرینگ وظیفه و مسئولیت‌های سنگینی دارند و یکی از این وظایف به اعتقاد من آن است که باید عملیات تفسیر تبدیل به دانش شود و بهترین کار آن است که دانشمندان متخصص و دانشمندان مفسر با یکدیگر همکاری کنند.
حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم بهجت‌پور، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در آیین اختتامیه چهارمین دوره جشنواره «کتاب قرآنی سال دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم»، که امروز، ۳۰ بهمن‌ماه در دانشکده علوم قرآنی این دانشگاه برگزار شد، ضمن عرض تبریک به‌مناسبت ایام شعبانیه بیان کرد: امام علی(ع) درباره امام زمان(عج) تعبیری دارند که فرمود: «یکی از کارکرد‌های مهم بقیةالله‌الاعظم آن است که آنچنان قرآن را جلا می‌دهند که رأی‌ها تابع قرآن می‌شوند.»
وی با اشاره به اینکه این تجلیل‌ها و همایش‌ها از آن جهت ضرورت دارد که باید به‌عنوان راهبر در محافل علمی و قرآنی قرار بگیرد، ادامه داد: دانش‌های گوناگون در حوزه مسائل انسانی و اجتماعی با استفاده از الگو‌های دانشمندان آن خطه‌ها بودند، طراحی شده و در آن مرز‌ها و حوزه‌های جغرافیایی باقی نماندند و این مسئله گرچه فرصتی تلقی شده، اما کشور‌های دیگر را با چالش‌هایی روبرو کرده است.
بهجت‌پور اظهار کرد: خداوند متعال قدرت کشف ویژگی‌های فراوانی را از پدیده‌ها دارد و آثار عناصر را می‌تواند کشف، ترکیب، حذف و اضافه کند و مرز‌های دانش طبیعی به شدت در حال گسترش و تغییر جهان است، به‌گونه‌ای که بشر قدرت خلق به‌دست آورده است.
بهجت‌پور با اشاره به اینکه در نظام مسائل طبیعی صرفاً به مرحله تولید دانش رسیده‌ایم، بیان کرد: علم در سراسر عرصه‌های زندگی بشر به خواست عمومی تبدیل شده است و هیچ رفتاری نیست مگر اینکه در سایه روش شکل بگیرد و از ابتکار عمل‌های شخصی فاصله گرفته و همه روابط بر پایه دانش شکل پیدا کند.
وی با بیان اینکه جهان در حال کوچک شدن است و جهانی شدن به شکل پروسه‌ای سرعت گرفته است، گفت: سرعت انقلاب‌های دانشی و صنعتی افزایش یافته است و سرعت انتقال دانش به‌گونه‌ای است که در لحظه می‌توان پیامی را به سراسر جهان ارسال کرد و این نشانگر قدرت تأثیرگذاری افراد از هر گوشه جهان است.
بهجت‌پور افزود: در عصر صنعتی چهارم یا همان عصر سایبر دانش، سایبرینگ شکل گرفته که هدف آن این است که به‌وسیله فضای مجازی بر جهان حکومت کند؛ این دانش تلاش می‌کند تا جای خود را به نحو شایسته‌ای پیدا کند و امروز درگیری بر سر حکومت و چگونگی حکومت است.
وی با بیان اینکه دانش سایبرینگ، دانش کنترل و حاکمیت پدیده‌های هوشمند از طریق کنترل و اشراف بر جریان اطلاعات است، گفت: امروز شاهد دوگانگی کنترل‌کننده و کنترل‌شونده هستیم، کنترل‌کنندگان دانش مربوط به کنترل‌کنندگی دیگران را آماده می‌کنند و کنترل‌شونده ممکن است اشخاص یا وسایل باشند.
مسئولیت سنگین متولیان امور قرآنی برای مقابله با حاکمان فضای سایبرینگ
بهجت‌پور با اشاره به اینکه امروز حاکمان فضای سایبرینگ به‌دنبال انا ربکم جلیل در جهان هستند، بیان کرد: ما به‌عنوان متولیان امور قرآنی مسئولیت سنگینی برعهده داریم و اگر اجازه بدهیم این مسیر روند طبیعی خود را طی کند بزرگ‌ترین ستم به جریان دین و دین‌داری و ارزش‌های الهی وارد می‌شود.
وی تصریح کرد: منبعی که می‌تواند ما را در مواجهه با انقلاب صنعتی چهارم و انقلاب‌های بعدی آن توانمند کند، قرآن است و در برابر شرایط امروزی باید انسان‌های کاملی داشته باشیم تا با تلقی درست از دانش، قدرت به سخن درآوردن قرآن را داشته باشند.
بهجت‌پور بیان کرد: ما باید بپذیریم جامعه قرآنی ما در شرایط امروزی وظیفه و مسئولیت‌های سنگینی دارند و یکی از این وظایف به اعتقاد من آن است که باید عملیات تفسیر تبدیل به دانش شود.
وی افزود: تبدیل شدن عملیات تفسیر به دانش، باید قواعد و اصولی داشته باشد و مسائل آن با به‌کارگیری روش برطرف شود، نیازمند تولید دانش تفسیر هستیم و برای تولید انبوه در حوزه قرآن، ابتدا باید تمرکزی بر تبدیل تفسیر به دانش داشته باشیم و چارچوب‌های نظری و سبک‌ها کاملاً روشن و عیان مشخص شود.
همکاری دانشمندان متخصص و دانشمندان مفسر برای حل مسائل
بهجت‌پور اظهار کرد: دومین پیشنهاد و وظیفه ما در جامعه امروزی ناظر بر این است که بین تفسیر تخصصی و عمومی از قرآن کریم تفاوت‌های مشخصی دارد و باید بپذیریم دانش‌های تولیدی دانشگاه‌ها آنچنان ارزشمند است که باید توسط مفسران شناخته شده و سپس متناسب با آن تفسیری نگاشته شود.
وی گفت: بهترین کار آن است که دانشمندان متخصص در یک طرف و دانشمندان مفسر در سویی دیگر با یکدیگر همکاری کنند و از ترکیب روش‌های تفسیر با روش‌های دانش، تفسیری به دور از انفعال و حلال مسائل متولد می‌شود.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بیان کرد: در حوزه مسائل قرآنی بسیار گزاره‌آموز شده‌ایم و براساس گزاره‌های مشخص نکاتی را مطرح می‌کنیم در حالی که اگر بناست کاری شایسته در حوزه قرآن انجام بدهیم آن است که گزاره‌های قرآن را در چارچوب‌های مشخص و از زاویه نگاه نزول تدریجی باید مطالعه کنیم.
وی ادامه داد: با نقطه‌زنی و پیدا کردن چندین آیه و سپس تحلیل‌های شخصی از قرآن کریم، نمی‌توان جامعه سیاسی و نظام تربیتی و آموزشی طراحی کرد.
بهجت‌پور با اشاره اینکه سال‌هاست به دنبال مدل مطلوب نظام اسلامی هستیم، اظهار کرد: باید نگارش‌ها و تفسیر‌های قرآنی به سمتی حرکت کند که بتوان از آن مدل و نقشه مطلوب نظام اسلامی را پیاده کرد؛ نظامی که نتواند مسائل مردم جامعه‌اش را برطرف کند ماندگار نیست و شواهد تاریخی گواه این مطلب است.
